Hello anh em. Rất vui khi đây là lần đầu mình có cơ hội chia sẻ một chút gì đó đến với mọi người.

Có khi nào các bạn mong muốn sản phẩm của mình có 1 chút gì đó thông minh không đơn giản như những hoạt động thông thường. Không cần AI, machine learning sản phẩm của bạn đã giúp nâng cao trải nghiệm người dùng rất nhiều. Hôm nay mình sẽ giới thiệu cho các bạn 1 thuật toán đơn giản nhưng đã được nhiều nhà nghiên cứu đánh giá cao trong khi áp dụng vào thực tiễn trong vấn đề gợi ý đưa ra quyết định thay cho bạn từ nhiều điều kiện đã biết. Đó là thuật toán TOPSIS.

1. Tư tưởng thuật toán

• Từ các phương án cần lựa chọn tính toán để tìm ra cặp vector lí tưởng ( giải pháp lí tưởng tích cực PIS và giải pháp lí tưởng tiêu cực NIS) từ đó
• Tính toán khoảng cách của các phương án đến giải pháp lí tưởng.
• Do độ tương tự đến giải pháp lí tưởng và đưa ra kết luận

2. Ví dụ minh họa mô phỏng thuật toán

Nói thì rất khó hiểu cho các bạn nên mình sẽ đưa ra 1 ví dụ để các bạn dễ hiểu hơn. Ví dụ bài toán về gợi ý đưa ra địa điểm du lịch cho người muốn tư vấn di du lịch. Có 5 địa điểm du lịch là: Hà Nội ( E1 ), Đà Nẵng ( E2 ), Đà Lạt ( E3 ), Vịnh Hạ Long ( E4), Xa Pa ( E5 ), cho 6 bộ tiêu chí bao gồm: tiêu chí sự đa dạng và độc đáo của tài nguyên; sức chứa của điểm tài nguyên; bảo vệ tài nguyên( C1 ), tiêu chí về sản phẩm dịch vụ ( C2 ), tiêu chí về quản lý chung,môi trường tự nhiên và vệ sinh chung. ( C3), tiêu chí về sự tham gia của công đồng địa phương (C4 ), tiêu chí về cơ sở hạ tầng( C5 ), tiêu chí về sự hài lòng của khách ( C6 ). Với các trọng số quyết định của các tiêu chí theo các chuyên gia nguyên cứu như sau w = {0,0295, 0,0748, 0,1006, 0,1343, 0,2814, 0,3794} ( giả thiết là có các chuyên gia trong ngành du lịch đã tính toán mưc độ quan trọng từng tiêu chí. nếu không chuẩn xác mình có thể tối ưu dần trọng số cho chuẩn xác trong quá trình sử dụng). Các số liệu về địa điểm và các đánh giá đối với các tiêu chí được thu thập theo bảng dưới đây (điểm số được chấm điểm theo thang điểm 100):

Khi có input bên trên mình sẽ thực hiện thuật toán TOPSIS theo các bước sau:

B1: Chuyển đổi ma trận thành ma trận chuẩn hóa

B2: Tính toán lại ma trận theo trọng số

B3: Tìm các cặp vector PIS ( giải pháp lí tưởng tích cực) và NIS ( giải pháp lí tưởng tiêu cực) tương ứng:

A * = { 0.01472701, 0.035700576, 0.049864884, 0.06501255, 0.134734084, 0.183310615} A - = {0.011086625, 0.031025501, 0.039050813, 0.056073324, 0.109372374, 0.1588692}

B4: Tính khoảng cách giữa các phương án đến các giải pháp lí tưởng :

S * = {0.025199319, 0.013284842, 0.027301825, 0.009126628, 0.030501362} S - = {0.023041545, 0.031228626, 0.017752765, 0.032160107, 0.014129934}

B5: Đo độ tương tự đến giải pháp lí tưởng:

C * = {0.477635409, 0.70155454, 0.394027895, 0.778945266, 0.316592512}

Bước 6: Xếp hạng phương án theo kết quả bước 5.

Kết quả của thuật toán TOPSIS chỉ ra rằng địa điểm Vịnh Hạ Long có đánh giá tích cực cao nhất tiếp theo là Đàng Nẵng, Hà Nội, Đà Lạt và cuối cùng là Sa Pa có điểm đánh giá tích cực thấp nhất.

3. Kết

Mình vừa giới thiệu cho các bạn 1 phương pháp gợi ý đưa ra quyết định đơn giản dễ nhiểu nhưng trên thực tế cũng có nhiều phương pháp khác. Nếu thấy phù hợp với bài toán cần giải quyết thì các bạn cũng nên cân nhắc phương pháp này nhé.