Có lẽ, không ít người khi quyết định học một ngôn ngữ mới nói chung và tiếng Nhật nói riêng đã từng tự hỏi chính mình rằng “nên bắt đầu từ đâu và học theo phương pháp nào là tốt nhất?“. Và số đông trong số đó đã bỏ cuộc ngay khi chỉ mới bắt đầu do tiếp cận sai hướng hay chỉ đơn giản là áp dụng sai phương pháp học. Điều quan trọng là phải tìm được một phương pháp học phù hợp với khả năng bản thân để kích thích sự tìm hiểu về một điều mới, cụ thể ở đây chính là ngôn ngữ mới. Trong bài bài viết này, mình sẽ giới thiệu đến các bạn phương pháp học tiếng nhật cho người mới bắt đầu. Cùng với đó là một số câu nói thông dụng hay được sử dụng trong đời sống hằng ngày, mọi người hãy tham khảo và sử dụng chúng trong quá trình học tập để nâng cao khả năng giao tiếp.

Phương pháp học đề xuất cho người mới bắt đầu

Thực hành giao tiếp

Có một con đường “tắt” để chúng ta có thể nâng cao khả năng tiếng nhật đó là vừa học vừa giao tiếp với người nhật. Đại đa số những người bắt đầu học thường chưa đủ tự tin nói chuyện với người bản xứ do e ngại về ngữ điệu mình nói chưa hay hay ngữ pháp dùng chưa đúng. Tuy nhiên không có gì là hoàn hảo khi vừa mới bắt đầu. Cho dù có nhầm lẫn đôi chút, nhưng chỉ cần truyền tải được điều muốn nói cho người nghe một cách dễ hiểu thì đó sẽ là sự khởi đầu của một đoạn hội thoại. Hãy thử nói chuyện với người Nhật, nhờ họ chỉ ra những chỗ sai trong cách dùng từ, ngữ pháp…, tham khảo và bắt chước theo ngữ điệu của họ, ghi nhận những ý kiến đóng góp đó để có thể cải thiện dần dần. Một lời khuyên dành cho bạn đó là hãy kết bạn với người Nhật hay đơn giản hơn, hãy kết bạn với người có chung đam mê, sở thích tiếng nhật. Bạn sẽ cảm thấy muốn nói trôi chảy hơn và muốn nói về nhiều thứ khác nhau, điều này sẽ giúp bạn cải thiện tiếng Nhật của mình nhanh hơn.

Chia nhỏ chữ kanji để dễ nhớ

Chữ kanji được tạo thành từ nhiều nét của nhiều bộ thủ khác nhau. Tùy thuộc vào từng bộ thủ mà mức độ khó của chữ kanji cũng khác nhau. Vì vậy, việc chia nhỏ chữ kanji từ trái sang phải, trên xuống dưới thành từng phần nhỏ rồi kết hợp chúng lại sẽ giúp bạn dễ nhớ hơn. Lấy ví dụ với chữ 「働」

• Từ trái sang: bộ 「人」
• Từ phải sang: bộ 「動」
• Kết hợp 2 bộ ta được chữ 「働」

Học tiếng nhật qua anime và phim nhật

Khi sử dụng các chương trình giải trí như anime, phim truyền hình, game show… làm công cụ học tập, cho dù là người mới cũng có thể học tiếng nhật được một cách dễ dàng. Việc học từ vựng, ngữ pháp cơ bản qua các câu thoại rất quan trọng. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy khó và nhàm chán thì khó có thể tiếp tục. Bằng cách xem anime, game show và phim truyền hình yêu thích với phụ đề hoặc lồng tiếng Nhật, bạn sẽ có được các kỹ năng tiếng Nhật nhất định mà bạn không hề nhận ra. Một điều cần lưu ý trong phương pháp này đó là nên chọn những tác phẩm có bối cảnh xã hội hiện đại. Bởi nếu tác phẩm cổ đại hay khoa học viễn tưởng, dễ có khả năng xuất hiện nhưng câu thoại không còn được sử dụng ở nhật bản thời hiện đại. Vì vậy để học tiếng nhật qua các chương trình giải trí, chúng ta cần chọn những tác phẩm có bối cảnh như trường học, gia đình hay xã hội hiện đại.

Những câu nói hay sử dụng trong đời sống dành cho người mới bắt đầu

Do người nhật khá coi trọng việc chào hỏi trong khi giao tiếp nên một lời khuyên nữa dành cho bạn, nên ghi nhớ từ những câu chào hỏi hằng ngày trước. Cho dù bạn chưa thể nói tiếng nhật trôi chảy, chỉ cần nhớ được những câu nói hay được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, có lẽ phần nào nó sẽ giúp bạn giao tiếp được với người bản xứ cách tự nhiên hơn.

ありがとう

ありがとう（arigatou）は là cụm từ diễn tả cảm xúc biết ơn dành cho người nghe, được dùng trong nhiều bối cảnh khác nhau như: khi nhận quà hay nhận được sự giúp đỡ từ ai đó. Khi sử dụng để nói với người có địa vị trên trong xã hội hay người hơn tuổi, câu nói sẽ được thay đổi sang dạng lịch sự hơn 「ありがとうございます」

おつかれさま

“Otsukaresama” ban đầu là một từ dùng để cám ơn sự nỗ lực, đóng góp vào công việc chung của ai đó. Tuy nhiên, ngày nay nó được sử dụng rộng rãi như một lời chào và thường được sử dụng ở nơi làm việc. Khi bạn về nhà sau giờ làm việc, câu nói “Otsukare-sama” sẽ phù hợp để nói với đồng nghiệp của bạn.

すみません

すみません（sumimasen） là một từ được sử dụng để xin lỗi. Khi xin lỗi ai đó không phải là bạn thân hoặc ai đó mà bạn biết rõ, “すみません” sẽ rất thích hợp. “すみません” cũng được sử dụng để gọi nhân viên ở cửa hàng để bắt đầu gọi món hoặc mở lời để đặt câu hỏi. Việc sử dụng “すみません” với cấp trên hay người lớn tuổi hơn sẽ rất thất lễ . Khi xin lỗi với những người có địa vị cao hơn mình, hãy nói 「申し訳ございません」「申し訳ありません」

はじめまして

はじめまして（hajimemashite）là một lời chào dùng với người bạn gặp lần đầu tiên. Sau khi nói “はじめまして”, bạn nên nói tên và giới thiệu ngắn gọn về bản thân.

いただきます

いただきます（itadakimasu）là câu nói thường thấy trong các bữa ăn của người nhật. Nó mang hàm ý cám ơn các loài động - thực vật đã mang lại bữa ăn cho gia đình. Khi nói “いただきます” người nhật sẽ thường đặt 2 lòng bàn tay vào nhau, đặt trước ngực, đầu hơi cúi xuống.

Những điểm mà người mới bắt đầu học tiếng Nhật thường mắc phải

Lược bỏ chủ ngữ hoặc tân ngữ

Tiếng Nhật được cho là ngôn ngữ có xu hướng lược bỏ chủ ngữ và tân ngữ. Vì vậy, dường như những người mới bắt đầu học tiếng Nhật đôi khi bối rối vì không hiểu “đang nói chuyện với ai” và “đang nói ở thời điểm nào?“. Dưới đây là một ví dụ.

Taro: “Tôi đã đi mua sắm ngày hôm qua.” Hanako: “Thế à! Bạn đã mua những gì?” Taro “túi và giày” Nếu chúng ta thêm chủ ngữ và tân ngữ vào cuộc trò chuyện trên: Taro: “Hôm qua, tôi đã đi mua sắm ở siêu thị A.” Hanako: “Thế à! Bạn đã mua những gì?” Taro: “Tôi đã mua một chiếc túi và đôi giày (ngày hôm qua).”

Người Nhật có văn hóa vừa nghe vừa đoán nội dung đối phương muốn truyền tải, vì vậy bạn có thể trò chuyện mà không cần phải diễn đạt tất cả mọi thứ thành lời. Khi giao tiếp, việc lược bỏ như vậy sẽ là một trở ngại khó khăn đối với người nước ngoài.

Cách sử dụng chữ Kanji

Kanji có 2 cách đọc: kunyomi và onyomi, cách đọc thay đổi tùy thuộc vào từ đứng trước hoặc sau mà nó kết hợp. Những người mới bắt đầu học tiếng Nhật sẽ phân vân “đọc cách đọc nào là đúng?”. Dưới đây là 1 ví dụ 「私は生き物が好きなので、生物係に手を挙げました」 Cách đọc của câu này làわたしはいきものがすきなので、せいぶつがかりにてをあげました」. Các chữ kanji 「生」と「物」 có cách đọc hoàn toàn khác nhau trong hai câu trên “ikimono” và “seibutsu”. Ở điểm các từ trên có nghĩa giống nhau nhưng được đọc khác nhau có thể khác khó hiểu cho người mới làm quen.

Quy tắc kính ngữ

Có 3 loại kính ngữ trong tiếng Nhật: thể lịch sự, tôn kính ngữ và khiêm người ngữ. Trong tiếng Nhật, bạn vừa phải nhận thức rõ mối quan hệ của mình với đối phương vừa phải sử dụng ba kính ngữ này 1 cách chính xác. Ví dụ, nếu người ăn là bản thân mình, thì kính ngữ của “食べる” là khiêm nhường ngữ “頂く”. Tuy nhiên, nếu người ăn là cấp trên hay người không quen biết, nó sẽ chuyển kính ngữ thành tôn kính ngữ “召し上がる”. Những người mới bắt đầu học tiếng Nhật sẽ mất một thời gian để xác định đâu là cách dùng kính ngữ chính xác.

Kết luận

Tiếng Nhật là một ngôn ngữ khó đối với người nước ngoài. Thậm chí nếu không có một lộ trình hợp lý, có người sẽ bỏ cuộc giữa chừng vì không thể tiếp thu được kiến thức mà mình đã học. Trước hết, chúng ta cầm tìm được phương pháp học phù hợp với bản thân để việc học tiếng nhật có thể trở nên dễ dàng hơn.